Ως μια πολλά υποσχόμενη λύση αναδεικνύονται ολοένα και πιο έντονα τα βρώσιμα έντομα, τόσο για τη διατροφή του ανθρώπου, την χρήση τους ως ζωοτροφή, αλλά και για τον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.
Η δυνατότητά τους να εκτρέφονται σε αγροτικά παραπροϊόντα, ενισχύει τη θέση τους στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας. Είναι λόγω της παγκόσμιας ανάγκης για εξεύρεση βιώσιμων λύσεων στη διατροφή, στο πλαίσιο και της αυξανόμενης ζήτησης για τρόφιμα και ζωοτροφές, αλλά και σε συνδυασμό με την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως εν μέσω και της κλιματικής κρίσης, που η επιστημονική κοινότητα και η βιομηχανία τροφίμων αναζητούν νέες καινοτόμες πηγές πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης. Τα πλεονεκτήματα σημαντικά, αλλά και οι προκλήσεις καταγράφονται μεγάλες, ενώ η αποδοχή των βρώσιμων εντόμων από τους καταναλωτές, έχει μάλλον… δρόμο ακόμα να επιτευχθεί, ιδίως στις δυτικές κοινωνίες, κυρίως σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική.
Τα πλεονεκτήματα των βρώσιμων εντόμων περιλαμβάνουν την πλούσια περιεκτικότητά τους σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, απαραίτητα αμινοξέα, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία. Αποτελούν έτσι μια καινοτόμα, βιώσιμη και ελπιδοφόρα επιλογή για το μέλλον της διατροφής. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που προκύπτουν, μέσα από τη διεξαγωγή περισσοτέρων ερευνών και την καθιέρωση αυστηρών κανονιστικών πλαισίων.
Η υποψήφια διδάκτωρ Μαριαστέλα Βροντάκη, από το Εργαστήριο Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης του τμήματος Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επισημαίνει ότι η πολυδιάστατη χρήση των εντόμων ως τρόφιμο και ζωοτροφή προσφέρει όντως σημαντικές προοπτικές, αλλά όπως σπεύδει να σημειώσει, η πλήρης αξιοποίησή τους απαιτεί στοχευμένη έρευνα ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η αποδοχή τους από τους καταναλωτές. «Παρά τα σημαντικά πλεονεκτήματα, η εισαγωγή των εντόμων στην αγροδιατροφική αλυσίδα συνοδεύεται από μια σειρά προκλήσεων και θεμάτων που σχετίζονται με την βιολογική και χημική ασφάλεια κατά την εκτροφή, επεξεργασία και διάθεση των εντόμων στην αγορά, απαιτούν ενδελεχή έρευνα και ανάπτυξη κατάλληλων κανονισμών», ξεκαθαρίζει.
Η κ. Βροντάκη τονίζει ότι η εκτροφή τους απαιτεί σημαντικά λιγότερους φυσικούς πόρους, παρουσιάζει χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και έτσι αποτελούν μια φιλική προς το περιβάλλον επιλογή, ενώ η χρήση τους ως ζωοτροφή μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του παραγόμενου κρέατος και να μειώσει την εξάρτηση από πρώτες ύλες με ψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Τα έντομα μπορούν να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα ολόκληρης της αγροδιατροφικής αλυσίδας, υποστηρίζοντας τη μετάβαση σε πιο πράσινες πρακτικές παραγωγής κρέατος», αναφέρει. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα έντομα μπορούν να επαναχρησιμοποιούν οργανικά απόβλητα, μετατρέποντάς τα σε χρήσιμα προϊόντα, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των αποβλήτων και την αποδοτικότερη χρήση των πόρων.
Η κ. Βροντάκη σημειώνει ότι ο τομέας παραγωγής εντόμων βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, με πολλούς παράγοντες να εξακολουθούν να είναι ανεξερεύνητοι. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), οι παράγοντες που επηρεάζουν την ασφάλεια των βρώσιμων εντόμων περιλαμβάνουν το υπόστρωμα και τη μέθοδο εκτροφής, τη συγκομιδή, το είδος του εντόμου, το στάδιο ανάπτυξής του και την επεξεργασία του. Η εκτροφή βρώσιμων εντόμων στην ΕΕ διέπεται από αυστηρούς κανονισμούς που διασφαλίζουν την ασφάλεια και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, εντασσόμενη και στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας για την Υγεία των Ζώων, που απαιτεί την τήρηση μέτρων βιοασφάλειας και υγιεινής για την πρόληψη ασθενειών.
Η κ. Βροντάκη τονίζει ότι είναι απαραίτητος ο χαρακτηρισμός των πιθανών κινδύνων που φέρουν τα τρόφιμα που προέρχονται από βρώσιμα έντομα, ώστε να σχεδιαστούν και να τεθούν σε εφαρμογή κατάλληλες και εξειδικευμένες συνθήκες υγιεινής, από την εκτροφή και επεξεργασία τους, μέχρι την αποθήκευση, τη μεταφορά και τη διάθεσή τους προς κατανάλωση. Την τοποθέτησή της έκανε η κ. Βροντάκη σε βραδινή ενότητα στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο το Κρέας και τα Προϊόντα του, που διοργανώνεται στη ΔΕΘ στο πλαίσιο της 13ης Zootechnia, με στόχο την ανάδειξη του σύγχρονου επιστημονικού και εφαρμόσιμου προβληματισμού γύρω από την πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση – επεξεργασία κρέατος και τη διακίνηση στον καταναλωτή.
Το συνέδριο, που τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), της Ελληνικής Κτηνιατρικής Ακαδημίας (ΕΚΑ), της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης του Κρέατος και του Τομέα της Κτηνοτροφίας (ΕΔΟΤΟΚΚ) και του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος (ΣΕΒΕΚ), παρέχει επιστημονική υποστήριξη από την Ελληνική Κτηνιατρική Εταιρεία (ΕΚΕ).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ