Με εντυπωσιακή προσέλευση κόσμου και την προσήκουσα λαμπρότητα τιμήθηκε στη Γουμένισσα η μνήμη του προστάτη των αμπέλων και αμπελουργών Αγίου Τρύφωνα.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν την Τρίτη 31 Ιανουαρίου με μέγα αρχιερατικό πανηγυρικό εσπερινό και ολοκληρώθηκαν την Τετάρτη 1η Φεβρουαρίου με την αναβίωση του εθίμου του «κουρμπανιού».
Το κουρμπάνι εγγράφεται στη θρησκευτική και κοινωνική ζωή της αμπελουργικής κοινότητας, και είναι μια κορυφαία στιγμή των ετήσιων δραστηριοτήτων της, που ρίχνει μια γέφυρα στη λατρεία και τη σύγχρονη τεχνολογία. Η παραγωγή του κρασιού από το φύτεμα μέχρι την ωρίμανση γίνεται με τη βοήθεια, την παρουσία, τη συμμετοχή ενός νέου Διόνυσου της χριστιανικής λατρείας, του Αγίου Τρύφωνα. Το χαρακτηριστικό τους είναι η θρησκευτική διάθεση και η ανάθεση των ελπίδων της σοδειάς στη θεία δύναμη.
Ο Άγιος Τρύφων από την εποχή της τουρκοκρατίας αγιογραφείται με μαχαίρι τρυγητού στο δεξί του χέρι. Η λαϊκή παράδοση συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης αφήγησης. Σύμφωνα με μία από τις παραλλαγές, ο Άγιος Τρύφων κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Έτσι εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια, που κρατούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί. Την απαγόρευση εκφράζουν ρητά οι Ανατολυκορωμυλιώτες: «Άς έρθ’ τ’ Αη Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν’ς του σβαρνά στου χέρι σ». Η πρώτη Φεβρουαρίου αποτελεί στη λαϊκή παράδοση το θεσμοθετημένο χρονικό ορόσημο που σηματοδοτεί την αρχή του κλαδέματος και μετά το οποίο ακολουθούν διαδοχικές αμπελουργικές φροντίδες.
Το καθαρά τελετουργικό μέρος αρχίζει τα χαράματα της 1ης Φεβρουαρίου. Το μοσχάρι που πρέπει να είναι πάντα αρσενικό, οδηγείται με πομπή και συνοδεία μουσικής από τον κύριο δρόμο, διασχίζοντας τον συνοικισμό, στο προαύλιο χώρο του παρεκκλησιού. Εκεί σε ειδικά διαμορφωμένα καζάνια βράζεται το κρέας του.
Πιστοί, γυναίκες κυρίως φέρνουν τσαμπιά από σταφύλι, που συνηθίζουν να διατηρούν κρεμασμένα στα υπόγεια κελάρια οινοποίησης, (το έχουν σε καλό να αντέξουν τα σταφύλια ως τη 1η Φεβρουαρίου) και τα κρεμούν μπρος στην εικόνα του Αγίου και έξω από την εκκλησία. Μετά τον αγιασμό, θα πάρει ο καθένας μερικές ρώγες και θα τις κρατήσει σαν φυλαχτό για όλη τη χρονιά.
Το κρέας βράζεται σε μεγάλα καζάνια σε παρακείμενους προς το εκκλησάκι χώρους που έχουν οικοδομηθεί για το σκοπό αυτό. Ο παπάς το ευλογεί και γίνεται η διανομή στους παρευρισκόμενους μαζί με μπρούσκο κρασί, το οποίο ρέει άφθονο καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης.
Το τελευταίο μέρος του κουρμπανιού είναι το καθαρά εορταστικό: παρουσίαση των χορευτικών του συλλόγου και άλλων χορευτικών συγκροτημάτων και αμέσως μετά γλέντι των παρευρισκομένων με άφθονο κρασί.
Το παμπάλαιο αυτό έθιμο οργανώνεται από το σύλλογο «Άγιο Τρύφων» από το 1979. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έθιμο αυτό έχει διατηρήσει τη ζωντάνια του και δεν έχει εκπέσει σε ένα καθαρά φολκλορικό συμβάν. Χάρη στην αμπελουργική δραστηριότητα και την ανάγκη διατήρησης της συλλογικής συνείδησης και μνήμης των προσφύγων, συνεχίζει να ζει.
Τόσο οι κάτοικοι της Γουμένισσας αλλά και πολλοί επισκέπτες και εκδρομείς έδωσαν και φέτος το παρόν τους στην εκδήλωση. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι, με τη δουλειά του Δ.Σ. και των μελών του, ο Σύλλογος αυτός έχει ανατρέψει το σύνηθες λεγόμενο «κάθε πέρσι και καλύτερα». Πλήθος κόσμου παρευρέθηκαν για να προσκυνήσουν το στολισμένο εικόνισμα του Αγίου, να φάνε σταφύλια από τον προηγούμενο χρόνο, να γευτούν το κουρμπάνι και το υπέροχο μπρούσκο Γουμενισσιώτικο κρασί.
Η εκδήλωση
Ο Πρόεδρος του συλλόγου κ. Τάτσης Αστέριος καλωσόρισε τους προσκαλεσμένους και τους επισκέπτες, τους ευχαρίστησε για την συμμετοχή τους στην εκδήλωση και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στους χορηγούς και σε όλους τους αφανείς ήρωες, αυτούς που με την αφιλοκερδή προσφορά της εργασίας τους βοήθησαν να ετοιμαστεί και να ολοκληρωθεί η εκδήλωση.
Η γραμματέας κ. Γραμματικού Μαρία- Νεστωρία αναφέρθηκε σ’ ένα σύντομο ιστορικό του εθίμου τονίζοντας την ανάγκη διατήρησης και διαιώνισης του και παρουσίασε τα χορευτικά τμήματα των φιλοξενούμενων Πολιτιστικών Συλλόγων Καλαμπακίου Δράμας, Μαλακοπής Θεσσαλονίκης, Νησελίου Αλεξάνρειας, και Γουμένισσας Διογένης ο Συνωπεύς και Αγίου Τρύφωνα.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Γκουντενούδης, ο Δήμαρχος Παιονίας κ. Λαπόρδας, ο Αντιδήμαρχος κ. Θεοδωρίδης, ο πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου κ. Σαμαράς, ο Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Γουμένισσας κ. Αλίρης, Δημοτικοί Σύμβουλοι και Πρόεδροι τοπικών διαμερισμάτων, ο Δικηγόρος & Πολιτευτής κ. Γεωργαντάς, ο Δντής Αστυνομικής Διεύθυνσης Κιλκίς κ. Μπαντουβάκης, ο Υποδ/ντής Αστυνομικής Διεύθυνσης Κιλκίς κ. Λιάππης, ο Ταξίαρχος και ο Επιτελάρχης της 33Μ/ΚΤΑΞ κ. Χατζηγεωργίου και κ. Ζιμπερδίκας, ο πρώην Δήμαρχος Γουμένισσας κ. Παπαπαναγιώτου, η πρώην Δήμαρχος Αξιουπόλεως κ. Συμεωνίδου, ο Διοικητής Πυροσβεστικής κ. Γκαντίδης, ο Διοικητής Α.Τ Γουμένισσας κ. Μπουζαλάς, ο Διευθυντής Τ.Υ ΟΑΕΔ κ. Χατζηβασιλείου, ο Διευθυντής Διεύθυνσης Δασών ν. Κιλκίς κ. Παπαδημητρίου, ο Δασάρχης Γουμένισσας κ. Βούρτσας, ο Διευθυντής Εμπορικής Τράπεζας Γουμένισσας, ο πολιτευτής κ. Πασσαλίδης, ο εκπρόσωπος του Ιερού Ιδρύματος Αγίας Τριάδος κ. Δρικούδης, ο Πρόεδρος της Θρακικής Εστίας κ. Παπαδάκης, οι Πρόεδροι Εμπορικών Συλλόγων Γουμένισσας και Πολυκάστρου, πρόεδροι των πολιτιστικών συλλόγων Κάρπης και Γουμένισσας Παίονες, Διογένης ο Συνωπεύς και πλήθος κόσμου.
Το Δ.Σ. τίμησε για την προσφορά τους, το κτήμα Τάτσης και τον κ. Γεωργαντά, για τη συνεχή προσφορά τους στο σύλλογο. Επίσης, ευχαριστεί όλα τα χορευτικά τμήματα, την Πυροσβεστική Υπηρεσία Γουμένισσας, κ. Δ. Τερζή, κ. Μπαρλή και το site goumenissa eu, αφοί Χρισταντωνίου, κ. Γιώργο Θεοδωρίδη, κ. Μανδρά, κ. Μενελάου, Καφέ ΕΠΕΣΤΡΕΦΕ και ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ, κ. Αδαμόπουλο, κ. Κατραμάδα, καφέ Νόστος, τους σερβιτόρους της Ομάδας Α, καθώς και όλους τους αφανείς ήρωες, που με την αφιλοκερδή προσφορά της εργασίας τους βοήθησαν για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης.
