Είναι ο “Τύμβος της Μακεδονίτισσας” ένα σύγχρονο κοιμητήριο με πολλά αραδιασμένα ισομετρικά μνήματα Ελλαδιτών και Κυπρίων στρατιωτών, που έπεσαν κατά την εισβολή των Τούρκων στο Νησί στα 1974.
Τα “Φυλακισμένα μνήματα” προκαλούν δέος στον επισκέπτη. Μας ξενάγησε παλιός αγωνιστής της ΕΟΚΑ που πολέμησε και φυλακίστηκε κι αυτός στις φυλακές των Άγγλων τότε στο κέντρο της Λευκωσίας.
Οι φυλακές σήμερα στο μέρος των τάφων των Ηρώων και των κελιών της κράτησής τους είναι επισκέψιμες και σημείο προσκηνύματος και τιμής στους ήρωες αυτούς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Είναι δεκατρείς τάφοι σε ένα μικρό προαύλιο των φυλακών, δίπλα στα στενά κελιά των κρατουμένων και μελλοθανάτων φυλακισμένων και στο τρομερό κελί των απαγχονισμών -Θεέ μου το διατηρούν με τις αγχόνες, την κουκούλα, την καταπακτή!
Οι εννέα απ’ αυτούς απαγχονίστηκαν μέσα στις φυλακές, αλλά οι σοροί τους δεν παραδόθηκαν στους οικείους τους για ενταφιασμό, μόνο που κάθε φορά επέτρεπαν σ’ ένα ορθόδοξο ιερέα να τους ψέλνει την νεκρώσιμη ακολουθία και τους θάβανε σ’ αυτό το προαύλιο. Είναι οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ Μιχαλάκης Καραολής, ετών εικοσιτριών, Ανδρέας Δημητρίου, ετών εικοσιδύο, Ιάκωβος Πατάτσος, ετών εικοσιδύο, Ανδρέας Ζάκος, ετών εικοσιπέντε, Χαρίλαος Μιχαήλ, ετών εικοσιενός, Στέλιος Μαυρομάτης, ετών εικοσιτεσσάρων, Ανδρέας Παναγίδης, ετών εικοσιδύο, Μιχαήλ Κουτσόφτας, ετών εικοσιδύο, και Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ετών δεκαεννέα -το παλικάρι αυτό είχε μέσα του ποιητική φλέβα και λίγο πριν τον κρεμάσουν έγραψε αυτούς τους αθάνατους στίχους:
Θα πάρω μιαν ανηφοριά,
θα πάρω μονοπάτια,
να βρω τα σκαλοπάτια
που παν στη λευτεριά.
Είναι και οι τάφοι άλλων τεσσάρων παλικαριών. Αυτοί οι τέσσερις πολέμησαν τους Άγγλους, σκοτώθηκαν πολεμώντας -ο ένας υπέκυψε στα τραύματά του νοσηλευόμενος σε νοσοκομείο- και τα νεκρά σώματά τους δεν τα παρέδωσαν στους οικείους τους για ταφή -ήξεραν οι Άγγλοι ότι κατά την κηδεία τους θα γινόταν πάνδημα συλλαλητήρια-, αλλά τα έθαψαν μαζί με τους απαγχονισμένους στο προαύλιο των φυλακών της Λευκωσίας. Τα ονόματά τους: Μάρκος Δράκος, ετών εικοσιπέντε, Γρηγόρης Αυξεντίου, υπαρχηγός της ΕΟΚΑ και έφεδρος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, ετών εικοσιεννέα, Στυλιανός Λένας, ετών εικοσιπέντε, και Κυριάκος Μάτσης, ετών τριανταδύο.
Η φωτογραφία των μνημάτων τους με τους λευκούς σταυρούς και με τα ονόματά τους πάνω τους, με την ελληνική σημαία δεξιά δίνει την εικόνα που συνοψίζει τη θυσία τους για την ελευθερία -μας θυμίζει τους Σολωμικούς στίχους “πέσανε αυτοί· το έργο τους για την πατρίδα μένει”.
Ένα μικρό δάφνινο στεφάνι κατέθεσε εκ μέρους της Κιλκισιώτικης χορωδίας ο χορωδός Νίκος Σερασκέρης -υπηρέτησε ανθυπολοχαγός στην Κύπρο πριν από την εισβολή των Τούρκων- και γεμάτος συγκίνηση διάβασε μόνο δυνατά αυτό που είναι γραμμένο στον τοίχο πάνω από τα μνήματα “Του αντρειωμένου ο θάνατος θάνατος δεν λογιέται”.
Δημοσιεύουμε στη στήλη τις φωτογραφίες μόνο αυτών των αγωνιστών από τα “φυλακισμένα μνήματα, που ο Δήμος Κιλκίς τιμώντας τους έδωσε το όνοματά τους σε δρόμους του: Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου (η οδός αναγράφεται Καραολή-Δημητρίου και πολλοί νομίζουν ότι το “Δημητρίου” είναι το όνομα του Καραολή) και Γρηγόρη Αυξεντίου. Ο Δήμος τίμησε και άλλους Κύπριους αγωνιστές με το να δώσει το όνομά τους σε δρόμους του: οδός Εθνάρχη Μακαρίου, Τάσου Ισαάκ και Σολομού Σολομού. Ονοματοδότησε και δρόμο με το όνομα του Κυπραίου Μακεδονομάχου Γεωργίου Αργυρίου, που έζησε χρόνια στο Κιλκίς με πολυμελή οικογένεια.
Η Χορωδία του Κιλκίς ένιωσε μεγάλη συγκίνηση στον “Τύμβο της Μακεδονίτισσας” με τον διαμορφωμένο λόφο σε κοιμητήριο με ομοειδείς τάφους των παλικαριών που σκοτώθηκαν κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο στα 1974. Εκεί ακόμα και τώρα θάβουν και όσους από τους αγνοούμενους της εισβολής ανακαλύπτουν σε ομαδικούς τάφους των παλικαριών που σκοτώθηκαν από τους Τούρκους στα 1974 και πιστοποιούν με τη μέθοδο του DNA την ταυτότητά τους.
Κατέθεσε στο μνημείο της θυσίας τους δάφνινο στεφάνι ο χορωδός Θανάσης Νούρτσης, στρατηγός ε.α. κατασυγκινημένος -με δυσκολία άρθρωσε λογίδριο γεμάτο πατριωτική έξαρση. Η φωτογραφία της Χορωδίας που δημοσιεύουμε στον “Τύμβο της Μακεδονίτισσας” ενδεικτική του προσκυνήματος αυτού.
Τα Σολωμικά λόγια του “Ύμνου εις την Ελευθερίαν -του Εθνικού μας Ύμνου- που ψάλαμε αυθόρμητα στον “Τύμβο της Μακεδονίτισσας” “Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη/ των Ελλήνων τα ιερά” νιώθουμε ότι είχαν υπόσταση πραγματική, αφού τριγύρω μας υπήρχαν οι δεκάδες τάφοι των παλικαριών, που έπεσαν για την ελευθερία της πατρίδας.
Χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά.