Με τις εισηγήσεις των ομιλητών αναδείχτηκε σε όλες του τις διαστάσεις το ειδεχθές εέγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Αίσθηση προκάλεσε η εισήγηση του Τούρκου ακαδημαϊκού Αλή Σαϊτ Τσετίνογλου που μίλησε με την «γλώσσα» της επιστήμης της Ιστορίας, μη διστάζοντας, γιά χάρη της ιστορικής αλήθειας και δικαιοσύνης να καυτηριάσει την πολιτική της ενθοκάθαρσης που εφάρμοσαν οι τουρκικές κυβερνήσεις από το 1915 έως το 1923!
Σημαντική επίσης υπήρξε και η εισήγηση του Κιλκισιώτη ιστορικού Βλάση Αγτζίδη ως προς την ιδεολογική και πολιτική διάσταση και προέκταση της Γενοκτονίας, ενώ αμείωτο κράτησαν το ενδιαφέρον του ακροατηρίου τα ντοκουμέντα, που παρουσίασαν η Βασιλική Τσακόγλου και ο Θεοδόσιος Κυριακίδης.
Η καθιερωμένη λαμπαδηφορία
Οι εκδηλώσεις των «Οι Αργοναυτών» συνεχίσθηκαν την Παρασκευή 22.515 με την λαμπαδηφορία μνήμης, την οποία θέσπισε και καθιέρωσε ο σύλλογος.
Ξεκινώντας από την αναπλασμένη περιοχή «Κήπου»-πάρκου, νέοι και νέες με παραδοσιακές φορεσιές, κρατώντας αναμμένους πυρσούς και βαδίζοντας στον ειδικό πένθιμο ρυθμό, που δίνεται με το νταούλι πορεύθηκαν διά των οδών Ελ. Βενιζέλου και 21ης Ιουνίου μέχρι την πλατεία Ειρήνης.
Εκεί, στο μνημείο του ποντιακού Ελληνισμού κατέθεσαν λουλούδια στην μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας, ερμήνευσαν επίκαιρα τραγούδια και εκφώνησαν μηνύματα γιά την αναγνώριση της Γενοκτονίας.
Επίσης, αναγνώσθηκε η έκθεση του μαθητή Αργύρη Κετσετζή γιά το μείζον αυτό θέμα, η οποία τιμήθηκε με πανελλήνιο μαθητικό βραβείο.
Την Κυριακή 24.5.15 ομάδα νέων των «Αργοναυτών» με παραδοσιακές φορεσιές πλαισίωσε στον ίδιο χώρο τις επίσημες εκδηλώσεις μνήμης της Γενοκτονίας.
Εξ’ άλλου, το τριήμερο 22-24.5.15 οι «Αργοναύτες» διοργάνωσαν έκθεση φωτογραφίας με θέμα τη Γενοκτονία, που λειτούργησε στην πλατεία Ειρήνης.
Η εμβληματική «Γιαγιά του Πόντου»
Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων των «Αργοναυτών» απετέλεσε η διοργάνωση διάλεξης με την διακεκριμένη ιατρό, συγγραφέα και ακούραστη θεματοφύλακα των ιστορικών, κοινωνικών και πολιτιστικών παραδόσεων του Πόντου Άννα Θεοφυλάκτου.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 27.5.15 στην αίθουσα της αποθήκης της «Αυστροελληνικής» και περιελάμβανε διάλεξη της κ. Θεοφυλάκτου και εγκαίνια έκθεσης φωτογραφιών της, με θέμα τον Πόντο, η οποία και λειτούργησε έως την Κυριακή 31.5.15, με τεράστια προσέλευση κόσμου.
Στην σπουδαία αυτή όσο και εμβληματική φυσιογνωμία αναφέρθηκε η φιλόλογος Ξανθούλα Καμψιάδου-Πέτρογλου, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«…. …Έχουμε τη χαρά και την τιμή να καλωσορίζουμε την εμβληματική γιαγιά του Πόντου, τη ζωντανή ιστορία των Ποντίων της Θεσσαλονίκης, και όχι μόνον, την κ. Άννα Θεοφυλάκτου…..
….Από τις προσφυγικές γειτονιές της Θεσσαλονίκης ως τις κορυφές της επαγγελματικής και κοινωνικής καταξίωσης, ο δρόμος ήταν μακρύς και δύσβατος, όχι όμως απροσπέλαστος γι’ αυτήν.
Η μοναδική κόρη και το μικρότερο παιδί από τα τρία του Θεοφύλακτου και της Ιφιγένειας Κογκαλίδου-Θεοφυλάκτου γεννήθηκε το 1924 στη Θεσσαλονίκη, σε περίοδο ειρήνης, γι’ αυτό και τη χάρηκαν περισσότερο οι γονείς της σε σχέση με τα μεγαλύτερα αδέλφια της που γεννήθηκε στην πατρίδα στους χαλεπούς καιρούς του πολέμου.
Υπηρέτης του κοινωνικού συνόλου ο πατέρας της. Από νεαρός ακόμη ενδιαφερόταν να προσφέρει στο χωριό του, την Τσίτη, στην επαρχία Άρδασας Αργυρούπολης. Συνέβαλε στην ανέγερση του Λυκείου στο κοντινό μοναστήρι της Παναγίας Γουμεράς, προκειμένου να μη φεύγουν οι νέοι του χωριού νωρίς για τις πόλεις. Σπούδασε γιατρός στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Στη συνέχει πήρε ειδικότητα οφθαλμιάτρου-ωτορινολαρυγγολόγου στο Παρίσι, για να ασκήσει το επάγγελμα του στην Τραπεζούντα, στο Βατούμ της Ρωσίας, στην Κωνσταντινούπολη αργότερα. Στην Τραπεζούντα διετέλεσε πρόεδρος σε διάφορα σωματεία. Στο Βατούμ εξέδιδε την εφημερίδα «Ελεύθερος Πόντος». Με τον ξεριζωμό εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη και πλέον πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο προσφυγικό νοσοκομείο. Το 1928 υπουργοποιήθηκε, αφού γνώριζε τόσα πολλά για τον προσφυγικό Ελληνισμό, αλλά έμεινε μόνον δέκα μήνες στον υπουργικό θώκο και παραιτήθηκε, γιατί η κυβέρνηση δεν έδινε αρμοδιότητες στο Υπουργείο του για θέματα διευθέτησης και επίλυσης οξύτατων θεμάτων των προσφύγων και ο ίδιος δεν άντεχε την αργομισθία. Ανήκε στη γενιά που έμαθε να δημιουργεί μόνη της.
Πλάι σ’ αυτόν τον εξαίρετο άνδρα, στεκόταν μια γυναίκα συνετή και λογική, με αυταπάρνηση και μεγάλη κοινωνική μόρφωση, δοτική και μεθοδική, η σεμνή εστιάδα μάνα, η Ιφιγένεια.
Εσκεμμένα αναφέρθηκα στις οικογενειακές ρίζες της κ. Άννας Θεοφυλάκτου, για να κατανοήσουμε εκείνες τις αρετές που την κάνουν ξεχωριστό άνθρωπο και πολύτιμο πατριώτη. Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, που ασχολούνται σήμερα με την ποντιακή υπόθεση, είναι απόγονοι αγροτικών οικογενειών που κατέφυγαν στον ελλαδικό χώρο κυνηγημένοι από την τουρκική θηριωδία….
….Η κ. Άννα Θεοφυλάκτου σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έλαβε την ειδικότητα της οφθαλμιάτρου. Να σημειώσουμε πως πρόκειται για την πρώτη γυναίκα χειρουργό οφθαλμίατρο στην Ελλάδα.
Έζησε τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και τη γερμανική κατοχή και πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση. Απόκτησε τρία παιδιά, οκτώ εγγόνια και ένα μέχρις στιγμής δισέγγονο.
Ασχολήθηκε με τα κοινά από τα φοιτητική της χρόνια. Στόχος της ήταν η επαφή με όλα τα ποντιακά σωματεία της Θεσσαλονίκης, μέσα από τα οποία πρόσφερε πλούσιο εθνικό και κοινωνικό έργο.
Η «Μέριμνα Ποντίων Κυρίων» ήταν η μεγάλη αγάπη. Ιδρύθηκε από αστούς το 1904 στην Τραπεζούντα και ανέπτυξε εκεί ανεπανάληπτη κοινωνική δράση έως το 1922. Οι Πόντιοι απομονωμένοι από την Ελλάδα έκαναν βίωμα την κοινωνική αλληλεγγύη και τη βοήθεια στους αναξιοπαθούντες.
Η επανασύσταση της «Μέριμνας» στη Θεσσαλονίκη έγινε το Νοέμβριο του 1923 από τους γονείς της και τη Θάλεια Σαουλίδου –κόρη του μεγάλου ιστορικού Περικλή Τριανταφυλλίδη.
Η «Μέριμνα» ήταν το μέρος, όπου μεγάλωσε. Ωστόσο, μέλος της έγινε το 1950, όταν παντρεύτηκε, διότι τότε η «Μέριμνα» ήταν αυστηρά μόνο κυριών και όχι δεσποινίδων. Μπήκε στο Δ.Σ. το 1970 και διετέλεσε πρόεδρος της, από το 1974 ως το 1983.
Πνευματικοπαίδια της Μέριμνας, τα οποία λειτούργησαν ανάλογα με τις συνθήκες της εποχής για μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα, παροδικά ή μονιμότερα, ήταν η Παιδούπολη Άγιος Ευγένιος, για 60 παιδιά. Επίσης, η Στέγη Κοριτσιού για τις ανάγκες της σπουδάζουσας νεολαίας. Ακόμη, ο πρότυπος παιδικός σταθμός Αργώ για την ανακούφιση της εργαζόμενης μητέρας. Και φυσικά, αφού καλύφθηκαν όλες οι ηλικίες, δε θα έμενε εκτός προγραμματισμού η τρίτη ηλικία. Ιδρύθηκε η Διαμαντίδειος Στέγη, ένα γηροκομείο, ξενοδοχείο θα έλεγα πρώτης κατηγορίας.
Με πρωτοβουλία της κ. Θεοφυλάκτου η «Μέριμνα» επισκέφθηκε το 1975 τη μαρτυρική Κύπρο, ενώ το 1976 το σωματείο προσκάλεσε και φιλοξένησε 65 παιδιά από την Κύπρο.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Φιλίας «Ελλάς-Κύπρος» το 1976 και Αντιπρόεδρος του πρώτου Συμβουλίου του, ενώ σήμερα εκτελεί χρέη προέδρου. Τιμήθηκε επανειλημμένως από τους Κυπρίους για την πολυσήμαντη προσφορά της στο νησί.
Με εισήγησή της ο προστάτης της Μέριμνας και πολιούχος της Τραπεζούντας Άγιος Ευγένιος καθιερώθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας ως πολιούχος της Καλαμαριάς το 1979.
Μεγάλη τιμή για την ίδια και τη Μέριμνα αποτελεί η βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών, το 1992, που την τίμησε για το πολυποίκιλο και πολυδιάστατο κοινωνικό και εθνικό έργο της….
…Επιστέγασμα των προσπαθειών και ανθεκτικότερο στον καταλύτη χρόνο είναι το Μουσείο της Μέριμνας σε σχέση με την ιστορία της Τραπεζούντας.
Η κ. Άννα πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στον Πόντο, δημιουργώντας σταδιακά μιαν αξιόλογη συλλογή παλαιού και νέου φωτογραφικού υλικού, ως λάτρης της φωτογραφίας. Το υλικό αυτό παρουσίασε και παρουσιάζει σε περιοδικές εκθέσεις φωτογραφιών και κειμηλίων, εντυπωσιάζοντας τους επισκέπτες. Στιγμιότυπα από τον τρόπο ζωής, την καθημερινότητα των Ελλήνων στον Πόντο, χωριά και σπίτια της περιοχής, εκκλησίες και μοναστήρια, ιστορικές προσωπικότητες αλλά και οικογενειακές φωτογραφίες περιλαμβάνονται στο αρχείο με τις 2.000 περίπου φωτογραφίες….
….Πλάι στις εμβληματικές φυσιογνωμίες, τις γυναίκες σύμβολα, σαν την κυρά της Ρω Δέσποινα Αχλαδιώτη, σαν την κυρά των Μαρασίων Έβρου Βασιλική Λαμπίδου-Φωτάκη, τοποθετούμε εμείς (οι Πόντιοι και όχι μόνον) την καλομάνα των Ποντίων Άννα Θεοφυλάκτου με την ευχή να είναι αειθαλής και πάντα όρθια….».
