«Πήγα να κάνω μία αγορά, να πάρω ένα κινητό. Εκεί που πήγα να κάνω τη συναλλαγή μού ήρθε ένα μήνυμα στο κινητό ότι η κάρτα μου είναι μπλοκαρισμένη. Ήταν ακριβώς το ίδιο μήνυμα όπως έρχεται από την τράπεζα, όταν ενημερώνει με sms για τις συναλλαγές».
Επαγγελματίας στον νομό Κιλκίς περιγράφει στη Voria.gr με ποιον τρόπο παραβίασαν το σύστημα του e-banking που είχε στην τράπεζά του και του άρπαξαν σε λίγα λεπτά από τον λογαριασμό 3.000 ευρώ με τη μέθοδο του phishing (ηλεκτρονικό ψάρεμα). Παρά την απαίτησή του, δεν πήρε ποτέ τα χρήματα από την τράπεζα. Τρία χρόνια μετά, δικαστήριο με απόφασή του τον δικαίωσε και αποδίδει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης στην τράπεζα, του επιστρέφει σχεδόν όλα τα χρήματα και επιδικάζει και αποζημίωση για ηθική βλάβη.
Η περιπέτεια του 52χρονου που του κόστισε 3.000 ευρώ ξεκίνησε όταν στις 4 Απριλίου 2021 δέχτηκε το sms από τους απατεώνες. Παρίσταναν ότι εκπροσωπούν την τράπεζα έγραφαν «η κάρτα σας έχει μπλοκαριστεί» και προέτρεπαν τον χρήστη να την επανεργοποιήσει μέσω ενός συνδέσμου. Το κόλπο γνωστό. Ο σύνδεσμος τον μετέφερε στο διαδικτυακό περιβάλλον – κλώνο της τράπεζας και ο επαγγελματίας, θεωρώντας ότι βρίσκεται στο site της τράπεζας, πάτησε τους κωδικούς ασφαλείας του. Δέκα ημέρες μετά, το βράδυ της 13ης Απριλίου 2021, άκουσε τον ήχο μίας σειράς μηνυμάτων στο κινητό του. «Άκουσα να έρχονται μηνύματα στο κινητό μου. Μάλλον είχαν πάρει τους κωδικούς από την κάρτα. Τα μηνύματα ανέφεραν "έγκριση συναλλαγής", γινόταν από μόνο του», ανέφερε.
Αυτό ήταν που τον κινητοποίησε, θεωρώντας πάλι ότι ο ίδιος δεν είχε κάνει συναλλαγή που να χρειάζεται έγκριση. Όταν όμως μπήκε στο e-banking του βρήκε μία σειρά αναλήψεων ποσών, σύνολο 3.000 ευρώ. Απευθύνθηκε άμεσα τηλεφωνικά στην Τράπεζα και το επόμενο πρωί επισκέφτηκε το τοπικό υποκατάστημα, όπου εγγράφως αμφισβήτησε τις συναλλαγές.
Εκείνη την ώρα το ποσό ήταν απλώς δεσμευμένο και δεν είχε φτάσει στους απατεώνες. «Τους έλεγα "μην τα δώσετε, σταματήστε τη συναλλαγή", ζητούσα να μπλοκάρουν ό,τι είχε γίνει. Μου απαντούσαν "δεν γίνεται, θα τραβηχτούν αυτόματα". Τους έλεγα ότι έπεσα θύμα απάτης, να μη δώσουν τα λεφτά. Διαμαρτυρήθηκα ότι μπορούσαν να το διακόψουν και μου έλεγαν ότι δεν γινόταν», περιέγραψε στη Voria.gr ο 52χρονος επαγγελματίας.
«Η τράπεζα πριν εκτελέσει μία συναλλαγή μέσω e-banking για λογαριασμό του πελάτη της έχει την υποχρέωση να διερευνήσει ορισμένους παράγοντες, όπως το ύψος και ο τύπος της συναλλαγής και αν υπάρχει συμβατότητα με το προφίλ και το ιστορικό των συναλλαγών του πελάτη της», αναφέρεται στη δικαστική απόφαση με την οποία δικαιώνεται ο πελάτης της τράπεζας και επιρρίπτονται ευθύνες στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. «Ο νομοθέτης δίνει τη δυνατότητα στην τράπεζα να αναστείλει μία συναλλαγή σε περίπτωση που υπάρξει υπόνοια για μη εγκεκριμένη ή απατηλή συναλλαγή», σημειώνεται στην απόφαση, δείχνοντας ότι μπορούσαν οι υπηρεσίες της τράπεζας να κάνουν αυτό που ζητούσε άμεσα ο πελάτης, να μπλοκάρουν την αποστολή των χρημάτων.
«Ασθενείς οι καταναλωτές»
Με την απόφασή του το δικαστήριο κρίνει ότι η τράπεζα είναι σχεδόν αποκλειστικά υπεύθυνη για τις απατηλές συναλλαγές και υποχρεούται να επιστρέψει το μεγαλύτερο ποσό στον πελάτη. Μάλιστα αποδίδει και σε αυτόν αμέλεια, όμως όλως ελαφρά και γι’ αυτό θεωρεί ότι πρέπει να επιβαρυνθεί το ποσό των 50 ευρώ απ’ αυτά που έχασε. «Η ενημέρωση της τράπεζας για διαδικτυακές απάτες και για phishing δεν αρκεί για να οδηγήσει στην απαλλαγή της από την ευθύνη, καθώς το φαινόμενο των ηλεκτρονικών απατών μέσω e-banking έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια και ο κατά κανόνα ασθενέστερος καταναλωτής δεν μπορεί να επωμιστεί αποκλειστικά την ευθύνη από μη εγκεκριμένες συναλλαγές», τονίζεται στην απόφαση. Συμπληρώνεται μάλιστα πως η κατάσταση επιδεινώνεται καθώς οι απατεώνες βελτιώνονται διαρκώς. «Εφευρίσκουν νέες μεθόδους και εξελίσσουν διαρκώς τις πρακτικές ηλεκτρονικής εξαπάτησης. Εκμεταλλευόμενοι δε τα κενά ασφαλείας των τραπεζών και την έλλειψη προσοχής των χρηστών, αποσπούν κρίσιμες πληροφορίες, τις οποίες χρησιμοποιούν εν αγνοία των χρηστών, προβαίνοντας σε μεταφορές χρημάτων από τους λογαριασμούς τους».
Στην απόφαση αναλύεται η δυνατότητα του θύματος να αντιδράσει και να υποψιαστεί την απάτη, στο πλαίσιο της διερεύνησης του βαθμού αμέλειάς του. «Τα σφάλματα από την πλευρά του εξαντλούνται στη δυνατότητα που παρείχε στους δράστες της απάτης να εισέλθουν με τους προσωπικούς του κωδικούς στο σύστημα της τράπεζας», ξεκαθαρίζεται. «Αν δεν είχαν τρύπα στην ασφάλεια δεν θα την πατούσα», επιμένει μιλώντας στη Voria.gr ο 52χρονος, ενώ στην απόφαση υπογραμμίζεται ότι δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί την απάτη, εφόσον δεν ενέκρινε τις συναλλαγές και ούτε έλαβε ποτέ τους πρόσθετους κωδικούς ασφαλείας.
Πέρα αυτών το δικαστήριο κρίνει ότι ο πελάτης, εκτός της απώλειας των χρημάτων, υπέστη και ηθική βλάβη με τη συμπεριφορά της τράπεζας όλο αυτό το διάστημα, γι’ αυτό του επιδικάζει ποσό 200 ευρώ. «Η παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά της τράπεζας προκάλεσε στον ενάγοντα και ηθική βλάβη, συνισταμένη στην ψυχική ταλαιπωρία, στην αναστάτωση, ταραχή και στενοχώρια που δοκίμασε, προς αποκατάσταση της οποίας πρέπει να του επιδικαστεί χρηματική ικανοποίηση», καταλήγει το δικαστήριο.
