Πώς ζούσε πριν από 11.000 χρόνια ένας τροφοσυλλέκτης στην Αστυπάλαια; Πώς έτρωγε ένας Λακεδαιμόνιος στην Σπάρτη της αρχαίας περιόδου; Πώς έμοιαζε η γυναίκα που υπέστη τρυπανισμό από τα ‘Αβδηρα; Οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και ακόμα περισσότερα είναι τα αποτελέσματα ενός πρωτοποριακού έργου με την επωνυμία BioMuse, που μετατρέπει τα θραύσματα των οστών σε ζωντανές ιστορίες ανθρώπων, αποκαλύπτοντας πολύτιμα μυστικά από την άγνωστη, εν πολλοίς, ζωή των προγόνων μας.
Τα αποτελέσματα αυτού του έργου, που υλοποιείται από το Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) με τη συμμετοχή τριών ακόμη φορέων (της ομάδας Παλαιογενετικής του πανεπιστημίου Mainz, του Reiss-Engelhorn – Museen Mannheim και της TETRAGON), παρουσιάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας μέχρι τις 7 Απριλίου 2025, μέσα από μια εντυπωσιακή περιοδική έκθεση. Η έκθεση παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο τις ιστορίες – βιογραφίες δέκα ανθρώπων που έζησαν σε διαφορετικές περιοχές του ελλαδικού χώρου, αναλύοντας τον τρόπο ζωής τους, την καθημερινότητά τους και τις συνήθειές τους.
Το ευρωπαϊκό έργο BioMuse συνδυάζει τεχνολογίες αιχμής και διεπιστημονικές μεθόδους για να ανασυστήσει την καθημερινή ζωή, τη διατροφή και τη γενετική ιστορία ανθρώπων που έζησαν στον ελληνικό χώρο. Όπως υπογραμμίζει η καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας του ΔΠΘ, Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου, «στην πραγματικότητα, εκείνο που κάναμε στο πλαίσιο του προγράμματος ήταν να μελετήσουμε τα οστά αυτών των ανθρώπων ώστε να συνθέσουμε τις ιστορίες τους με βάση στοιχεία όπως η ηλικία, το φύλο τους και το τι έτρωγαν».
Η εξέταση των οστών αυτών των ανθρώπων μας έδωσε την ιστορία τους, η οποία ενδυναμώθηκε από τα διάφορα κτερίσματα που βρέθηκαν στους χώρους ταφής τους. Μέσα από την έρευνα και την ανάλυση συγκεντρώσαμε πολύτιμα στοιχεία για τη ζωή τους, όπως το τι έτρωγαν, ποιος ήταν ο σωματότυπός τους, και ποιες παθήσεις τους ταλαιπωρούσαν.
Τα οστά αποτελούν μοναδικό τεκμήριο ζωής των ανθρώπων στην αρχαιότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιλογή αυτών των δέκα ανθρώπων, οι ιστορίες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση, δεν είναι τυχαία, καθώς σχετίζεται με τις έρευνες που έγιναν σε συγκεκριμένες περιοχές. «Στο εργαστήριο μελετάμε οστεολογικό υλικό από πολλές περιοχές όπου γίνονται ανασκαφές», σημειώνει η καθηγήτρια του ΔΠΘ, προσθέτοντας ότι «η επιλογή έγινε βάσει συγκεκριμένων δεδομένων».
Η ανασκαφή, η φύλαξη και η μελέτη των οστών ορίζονται από επιστημονικές αρχές και κανόνες δεοντολογίας. Οι αναλύσεις γίνονται σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Η σύνθεση μιας οστεοβιογραφίας είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας πολλών επιστημόνων από διαφορετικά ερευνητικά πεδία. Ανθρωπολόγοι, αρχαιολόγοι και γενετιστές μελετούν και αναλύουν τα δεδομένα, ενώ μουσειολόγοι, συντηρητές και αρχιτέκτονες φροντίζουν για την ανασύνθεση και ανάδειξη των αρχαίων βιογραφιών.
Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται με τον καλύτερο τρόπο στους επισκέπτες της έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας. Η προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας, Βασιλική Πουλιούδη, αναφέρθηκε στην προσπάθεια του μουσείου να αναδείξει σημαντικές πτυχές της ιστορίας της πατρίδας μας.
Οι ιστορίες και οι ταυτότητες των ανθρώπων
Η έκθεση παρουσιάζει τις ιστορίες δέκα ανθρώπων, όπως η τροφοσυλέκτης της Αστυπάλαιας, η μητέρα από τον ‘Αγιο Παντελεήμονα Φλώρινας και ο πολεμιστής από την Ντόλιανη Θεσπρωτίας, οι οποίοι συστήνονται στους επισκέπτες μέσω των χαρακτηριστικών των οστών τους.
Αναμφισβήτητα, από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι αυτή της γυναίκας από τα ‘Αβδηρα, η οποία είχε υποστεί τρυπανισμό. Από τις αναλύσεις φάνηκε ότι είχε προδιάθεση ναρκοληψίας, κάτι που αποδεικνύεται από τις επανειλημμένες επεμβάσεις που υπέστη.
Επιπλέον, η ιστορία μιας γυναίκας από την εποχή του Σιδήρου, που ενταφιάστηκε σε συγκρότημα ταφικών τύμβων, προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τα πατρογονικά και μητρογονικά συστήματα της εποχής.
Τέλος, στην έκθεση παρουσιάζεται και η γλυπτική αναπαράσταση του προσώπου του παρατηρητή της ιστορίας από την Τενέα, ο οποίος φαίνεται ότι ήταν λάτρης του καλού κρασιού.
Δείτε όλη την ροή ειδήσεων
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
