Ηταν μια καταπληκτική βραδιά για το Ηλιόλουστο, ένα μαγικό ταξίδι στην ιστορία και το χθες, στη ζωή των πρώτων κατοίκων του χωριού, στους Καυκάσιους που έφυγαν από το Φαχρέλ του Καρς.
Ο μελετητής-ποιητής Σπύρος Λαζαρίδης παρουσίασε ένα μικρό μόνο μέρος του τεράστιου υλικού, που συγκέντρωσε εδώ και τρία χρόνια για την ιστορία του Ηλιολούστου, σε μια όμορφη εκδήλωση που οργάνωσε ο Ποντιακός Σύλλογος Ηλιολούστου «Προμηθέας», με τίτλο: «Μελάφτσα-Ηλιόλουστο, Μνήμη Πρώτων».
Ολοι οι κάτοικοι βρέθηκαν στην πλατεία του χωριού, όπου ο Σπύρος Λαζαρίδης παρουσίασε έκθεση παλιών φωτογραφιών των πρώτων κατοίκων του Ηλιολούστου, δημόσια έγγραφα, αδημοσίευτα ημερολόγια, κ.λπ. Η αναψηλάφηση στο παρελθόν και στα πρώτα βήματα του Ηλιολούστου συνεχίστηκε το βράδυ, με τους κατοίκους του χωριού να πλημμυρίζουν την αυλή του πρώτου καφενείου του χωριού, του Γιώργου Παπαδόπουλου.
Την εκδήλωση άνοιξε και συντόνισε η Μαρία Σαββίδου, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν, ο πρόεδρος του ΟΠΟΝΓΑ, Αναστάσιος Αμανατίδης και ο πρώην βουλευτής Θεόδωρος Πασσαλίδης.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου, Αιμίλιος Σαββίδης, έδωσε το στίγμα της προσπάθειας καταγραφής της ιστορίας του χωριού από τον Σπύρο Λαζαρίδη, μιλώντας με πάθος για τον ποντιακό ελληνισμό.
Αμέσως μετά, ο Απόστολος Ανδρεάδης διάβασε ένα πεζό ποντιακό κείμενο του Σ. Λαζαρίδη για την προσφυγιά.
Συγκίνησε τους πάντες ο λόγος του ερευνητή, που συνοδεύονταν από την προβολή παλιών φωτογραφιών και ντοκουμέντων, καθώς και ενός γαλλικού ντοκιμαντέρ από την παρουσία των Γάλλων στρατιωτών στην περιοχή και την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Δοϊράνης, όπου εργάστηκαν πολλοί Ελληνες πρόσφυγες.
Ο Σπ. Λαζαρίδης επέλεξε να προβάλλει φωτογραφίες από τους γάμους των πρώτων κατοίκων του Ηλιολούστου, ενώ κοπέλες του Συλλόγου πρόσφεραν στους συγκεντρωμένους ούζο, για το παραδοσιακό κέρασμα, την ώρα που κάτοικοι του χωριού χόρευαν ομάλ.
Η εκδήλωση έκλεισε με τις γυναίκες του Συλλόγου να προσφέρουν στον κόσμο παραδοσιακά ποντιακά εδέσματα.